برون‌سپاری یا ایجاد تیم داخلی بازاریابی دیجیتال، کدام راهکار مناسب سازمان شماست؟
یکی از سؤالاتی که تقریباً تمام مدیران تصمیم گیر در سازمان‌های کوچک و متوسط، با آن روبرو هستند، این است که فعالیت‌های بازاریابی در سازمانشان را با برون سپاری بازاریابی دیجیتال مديريت كننذ، یا با استخدام و آموزش نیروی انسانی در داخل سازمان، تیم بازاریابی خودشان را ایجاد کنند. هرکدام از این راهکارها منافعی برای سازمان در بردارند و درعین‌حال، ریسک‌هایی را به سازمان تحمیل می‌کنند. در این مقاله تلاش می‌کنم، به نقاط قوت و ضعفی که هرکدام از این دو استراتژی دارند، اشاره و در پایان با راهکاری عملی، مطالبم را جمع‌بندی کنم.
استعدادهای بازاریابی دیجیتال
بازاریابی دیجیتال، بیشتر از اینکه به ابزارها و تکنیک‌ها وابسته باشد، متأثر از نقش افرادی است که فعالیت‌های مختلف بازاریابی را طراحی، اجرا و مدیریت می‌کنند. درواقع بدون وجود نیروی انسانی توانمند، بهترین ابزارها هم بلااستفاده هستند. مهم نیست چه استراتژی را در پیش بگیرید، درهرصورت این انسان‌ها هستند که با اجرای تاکتیک‌های عملیاتی باعث حرکت کردن شما در مسیر استراتژی‌های تعیین‌شده و جذب مشتری‌های جدید برای کسب‌وکار شما می‌شوند.
طبق گزارشی که MarketingLand منتشر کرده، بیش از 80% از یادگیری دیجیتال مارکترها در حین انجام این فعالیت‌های بازاریابی ایجاد می‌شود. پس بدیهی‌ترین پاسخ به نیاز سازمان برای توسعه کسب‌وکار با استفاده از ابزارها و روش‌های بازاریابی دیجیتال، شناسایی و جذب استعدادها و تلاش برای توانمندسازی و نگهداری آن‌ها در قالب تیم بازاریابی سازمان است.
ایجاد تیم داخلی بازاریابی دیجیتال در سازمان
این اولین راهکاری است که در هر کسب‌وکاری که زیرساخت‌ها و منابع موردنیاز برای ایجاد تیم بازاریابی داخل سازمان را داشته باشد، مطرح می‌شود.
منافع ایجاد تیم داخلی
سرعت عمل بیشتری دارید
دسترسی شما به یک تیم منعطف و متمرکز از دیجیتال مارکتر ها که به‌صورت تمام‌وقت در اختیار شما هستند، باعث می‌شود بتوانید بهتر و سریع‌تر به نیازهای بازار پاسخ بگویید و فعالیت‌هایتان را اصلاح کنید.
فعالیت‌های بازاریابی نزدیک‌تر به چارچوب ذهنی شما طراحی می‌شوند.
اعضای تیم شما، در داخل سازمان شما مستقر هستند و شما و اهداف و فرهنگ سازمانی‌تان را بهتر می‌شناسند، بنابراین، فعالیت‌هایشان در چارچوب فرهنگ سازمانی شما و متناسب با سایر اجزای فعالیت‌های شما طراحی خواهد شد.
هوش تجاری‌تان را داخل سازمان نگه می‌دارید
یادگیری از فعالیت‌های بازاریابی، منجر به هوش تجاری در کسب‌وکار شما می‌شود. اگر تیم داخل سازمان مسئولیت ارزیابی عملکرد فعالیت‌های شمارا بر عهده داشته باشد، دانش ایجادشده داخل سازمان باقی می‌ماند.
بازاریابی تخصصی‌تر انجام می‌شود
تیم داخل سازمان، با فرآیندها و جزییات مربوط به محصولات و خدمات شما بیشتر آشناست. این آشنایی باعث می‌شود طراحی فعالیت‌های خلاقانه، با نگاه تخصصی‌تر انجام شود.
همه تیم در یک چارچوب استراتژی یکپارچه بازاریابی فعالیت می‌کنند
در شرایطی که استراتژی و برنامه بازاریابی شما در داخل سازمان طراحی و اجرا شود، شما می‌توانید فعالیت‌های تیم بازاریابی را به‌صورت یکپارچه برنامه‌ریزی کنید و اعضای تیم بااطلاع از جهت‌دهی کلان و سایر فعالیت‌های در حال انجام، طراحی بهینه‌تری خواهند داشت.
ریسک‌های استفاده از تیم داخلی بازاریابی
ایجاد تیم داخلی بازاریابی توانمند، یک مزیت رقابتی مهم برای کسب‌وکار به شما می‌رود. ولی این فقط یک روی سکه است. برای ایجاد اولیه و حفظ و توسعه تیم بازاریابی دیجیتال باید با ریسک‌هایی روبرو شوید. دانستن این جنبه‌های منفی باعث می‌شود دوباره فکر کنید:
فقدان مهارت‌های لازم
B2BMarketing.Net گزارش داده است که % 79 از مدیران کسب‌وکارهای B2B نظرشان این بوده که افرادی که در تیم‌هایشان فعالیت می‌کنند، مهارت‌های لازم از تحلیل داده تا تکنیک‌های محوری بازاریابی دیجیتال و شناخت مشتریان را در اختیار ندارند.
مهارت‌های موردنیاز در یک تیم بازاریابی دیجیتال بسیار متنوع هستند و کسی که همه مهارت‌های لازم را داشته باشد، به‌سختی یافت می‌شود، بسیار گران‌قیمت است و به‌سختی در سازمان باقی می‌ماند. اگر می‌خواهید همه فعالیت‌های مرتبط با بازاریابی دیجیتال را درون سازمان انجام دهید، داشتن همه مهارت‌های موردنیاز در اعضای تیم، یکی از مهم‌ترین چالش‌های شماست.
رسیدن به نقطه بلوغ تیم، زمان‌بر است
اگر تیم بازاریابی‌تان را داخل سازمان تشکیل دهید، بسته به سطح شایستگی و توانمندی‌های اعضای تیم، مدت‌زمانی طول می‌کشد تا منحنی یادگیری برای تیم جدید طی شود و این تیم بتواند به‌صورت هدفمند و تحت استراتژی واحدی فعالیت کند. تا رسیدن به این نقطه ممکن است تیم در مسیر مشخصی پیش نرود و اهداف شما آن‌طور که می‌خواهید محقق شوند.
هزینه‌ها بالاتر از چیزی است که انتظار دارید
تشکیل تیم بازاریابی، فقط محدود به دستمزدی که به اعضای تیم پرداخت می‌کنید نیست. هزینه‌های پنهان دیگری مثل هزینه استخدام، هزینه آموزش، هزینه سربار مدیریتی و نظارتی، هزینه سنجش عملکرد، هزینه تجهیزات (میز و صندلی، سخت‌افزار و نرم‌افزار) هزینه فضای دفتری و هزینه استخدام نامناسب ازجمله هزینه‌هایی هستند که شاید ازنظر دور داشته شوند ولی شما با استخدام نیروی انسانی و تشکیل تیم بازاریابی در داخل سازمان، مجبور به پرداخت آن‌ها خواهید بود.
هزینه مقیاس‌پذیری
اگر بازاریابی دیجیتال را برای سازمان مؤثر ببینید و تصمیم بگیرید فعالیت‌هایتان را توسعه دهید، تنها راه ممکن استخدام نیروی انسانی بیشتر است. استخدام نیروی انسانی بیشتر به معنی هزینه‌های پیدا و پنهان دیگر و سربار مدیریتی بالاتر برای مدیریت و کنترل این نیروهاست که ممکن است باعث شود شما از خیر توسعه فعالیت‌هایتان بگذرید.
دشواری پیدا کردن استعدادها
در خارج از ایران، تحقیقی توسط Bullhorn انجام‌شده که حاکی از این است که 64% کسانی که به دنبال جذب نیروی انسانی در نقش‌های مربوط به بازاریابی در سازمان‌ها هستند، گفته‌اند که با کمبود گزینه‌های ماهر روبرو هستند.
در ایران هم وضعیت مشابهی حکم‌فرماست. روزی نیست که شاهد آگهی‌های جذب نیروی متخصص در حوزه بازاریابی دیجیتال نباشیم، بااین‌حال طبق مشاهدات میدانی، فقدان مهارت‌های لازم برای بر عهده گرفتن نقش‌های مرتبط با دیجیتال مارکتینگ در سازمان‌ها در ایران، به‌مراتب اوضاع بدتری دارد.
مشاهده نمودار زیر که در وب‌سایت MOZ منتشرشده و رشد مشاغل مرتبط با بازاریابی دیجیتال را در وب‌سایت indeed.com نمایش می‌دهد به روشن‌تر شدن این چالش کمک خواهد کرد:
خروج اعضای تیم
گردش شغلی در حوزه بازاریابی دیجیتال بسیار زیاد است. بخش عمده یادگیری کارکنان سازمان‌ها در حوزه بازاریابی دیجیتال در حین انجام فعالیت‌هایشان اتفاق می‌افتد و این به این معنی است که شایستگی‌ها و توانمندی‌های اعضای تیم با هزینه سازمان افزایش می‌یابد. بااین‌حال سازمان معمولاً نمی‌تواند دستمزد اعضای تیم را متناسب با رشد توانمندی‌هایشان افزایش دهد.
در چنین شرایطی، بدیهی‌ترین مسیر، خروج فرد از تیم برای پیوستن به تیم دیگری با حقوق بالاتر و یا راه‌اندازی کسب‌وکار شخصی است. این خروج نیروها در حوزه بازاریابی دیجیتال باعث می‌شود بخش مهمی از توانمندی سازمان مستهلک و با ورود فرد جدید، فرآیند یادگیری دوباره تکرار شود.
برون سپاری بازاریابی دیجیتال در سازمان‌ها
دشواری‌های ایجاد تیم بازاریابی دیجیتال در داخل یک سازمان، بسیاری از سازمان‌های کوچک و متوسط را به این سمت هدایت کرده که کل یا بخشی از فعالیت‌های بازاریابی‌شان را به آژانس‌های بازاریابی دیجیتال برون‌سپاری کنند. باهم نگاهی به مزایا و معایب این کار داشته باشیم.
منافع برون‌سپاری فعالیت‌های بازاریابی دیجیتال
دستیابی به گستره وسیعی از توانمندی‌ها
یک تیم بازاریابی دیجیتال حرفه‌ای از مجموعه‌ای از افراد تشکیل‌شده که هرکدام درزمینهٔ کاری‌شان دارای تخصص و تجربه هستند. این تیم به سازمان‌های مختلف خدمت‌رسانی می‌کند، بنابراین جذب نیروهای باکیفیت و افزایش دستمزد آن‌ها متناسب با توانمندی‌هایشان از سازمان‌ها، برای مدیران آژانس بازاریابی دیجیتال امکان‌پذیر است. شما با به‌کارگیری یک تیم بازاریابی دیجیتال به‌صورت برون‌سپاری، تمام توانمندی‌های آن‌ها را متناسب با نیازتان در خدمت خود درخواهید آورد.
هزینه پایین‌تر برای آزمودن ایده‌های جدید بازاریابی
وقتی با یک آژانس بازاریابی دیجیتال کار می‌کنید، با افرادی روبر هستید که قبلاً تجربه انجام فعالیت‌های مشابه ایده‌هایی که شما دارید را داشته‌اند؛ بنابراین می‌دانند چه‌کار می‌کنند و شما با ریسک پایین‌تری برای طراحی و اجرای فعالیت‌های مختلف روبرو خواهید شد.
هرچند ممکن است هزینه‌هایی که یک آژانس دیجیتال مارکتینگ از شما طلب می‌کند بالا به نظر برسند، ولی درمجموع شما با هزینه پایین‌تری می‌توانید، فعالیت‌های مختلفی را طراحی و اجرا کنید و به نتایج قابل‌اندازه‌گیری دست پیدا کنید.
برنامه‌ریزی هدفمند بر اساس نتایج تجربه‌های قبلی
تیم‌های بازاریابی که در قالب آژانس‌های بازاریابی دیجیتال و یا گروه‌های آزادکار، مشغول به فعالیت هستند، قبلاً استراتژی‌های متفاوت بازاریابی را در پروژه‌های مختلف آزموده‌اند. تجربه عملی قبلی، باعث می‌شود، دید کامل‌تر و دقیق‌تری نسبت به روند کار و نتایج مورد انتظار وجود داشته باشد و شما بتوانید علاوه بر سرعت عمل و افزایش کیفیت انجام کار، برنامه‌ریزی دقیق‌تری بر اساس تخمین اعضای تیم از این نتایج داشته باشید.
برون‌سپاری ریسک خروج نیروی انسانی
قراردادهای برون سپاری بازاریابی دیجیتال می‌توانند شکل‌های مختلفی داشته باشند. بااین‌حال در معمول‌ترین قراردادها، تیم مقابل به شما نسبت به انجام کار و یا نتایج مورد انتظار تعهد می‌دهد. این به معنی آن است که شما نگرانی بابت اینکه چه اتفاقی داخل تیم بازاریابی می‌افتد نخواهید داشت. آژانس موظف است در صورت خروج هر یک از اعضای تیم، او را با شخص دیگری با همان توانمندی‌ها جایگزین کند تا بتواند در زمان مقرر به نتایجی که تعهد داده‌شده، دست پیدا کند.
انجام فعالیت‌های تخصصی‌تر
همان‌طور که قبلاً هم گفته شد، تنوع کانال‌ها، تکنیک‌ها و ابزارهای بازاریابی دیجیتال، باعث می‌شود که برخی از فعالیت‌ها نیاز به تخصص‌های عمیق و بین‌رشته‌ای داشته باشند. در شرایطی که جذب نیروهایی که در یک کانال یا ابزار خاص، متخصص باشند، در تیم داخلی شما مقرون‌به‌صرفه نیست ولی با برون‌سپاری آن دسته از فعالیت‌ها به متخصصین خارج از سازمان می‌توانید فعالیت‌هایی را اجرایی کنید که نیاز به تخصص زیادی دارند.
استفاده از فنّاوری‌های به‌روز برای توسعه بازاریابی دیجیتال
حوزه بازاریابی دیجیتال و کانال‌ها و ابزارهایی که در آن عرضه می‌شوند آن‌قدر سریع دستخوش تغییرات می‌شود که برای هیچ سازمانی مقدور نیست که خود را کاملاً به‌روز نگه دارد. با کمک گرفتن از آژانس‌های بازاریابی دیجیتالی که به دلیل ماهیتشان، با آخرین تکنیک‌ها آشنایی دارند، می‌توانید از دانش به‌روز آن‌ها حداکثر بهره را ببرید و از رقبای خود پیشی بگیرید.
تمرکز روی هسته محوری کسب‌وکار
اگر برون سپاری بازاریابی دیجیتال را به‌درستی انجام دهید، دیگر دغدغه جذب مشتری نخواهید داشت. در چنین شرایطی به‌جای اینکه توان خود را مصروف یادگیری بازاریابی دیجیتال و ایجاد و استقرار تیم کنید، می‌توانید روی هسته کسب‌وکارتان و ارزش محوری که برای مشتریانتان ایجاد می‌کنید متمرکز شوید و کیفیت ارائه خدمات را افزایش دهید.
ریسک‌های برون سپاری بازاریابی دیجیتال
کنترل و سرعت کمتر نسبت به تحرکات بازار:
تیم بازاریابی که بیرون از سازمان شما است، مانند شما به بالا و پایین صنعت و بازار شما آشنا نیست. به‌علاوه، این تیم، غیر از شما مشتریان دیگری هم دارد و شما مجبورید خودتان را با برنامه آن‌ها هماهنگ کنید؛ که این باعث کنترل کمتر شما روی روند فعالیت خواهد شد.
اعضای تیم بازاریابی دیجیتال آژانس یا تیم فری لنسری که با آن همکاری می‌کنید، کارمند شما نیستند؛ بنابراین اگر بخواهید در خارج از وقت اداری چیزی را تغییر بدهید، ممکن است با مشکل مواجه شوید.
یکپارچه‌سازی تیم بازاریابی بافرهنگ و فرآیندهای درون سازمان
برون سپاری بازاریابی دیجیتال باعث می‌شود در یکپارچه‌سازی فعالیت‌هایتان دچار مشکل شوید. تیم بیرونی، با فرهنگ سازمان شما آشنایی کامل ندارد و شما مجبور خواهید شد برنامه دقیقی برای یکپارچه‌سازی فعالیت‌هایتان در کانال‌های مختلف داشته باشید. در بسیاری از اوقات، فرآیندهای داخلی تیم بازاریابی که به آن برون‌سپاری کرده‌اید، با فرآیندهای شما مطابقت ندارد و این باعث ایجاد تعارض و کند شدن روند انجام کارها خواهد شد.
مغز خود را برون‌سپاری نکنید
استراتژی بازاریابی سازمان شما و هر آنچه از تعامل با مخاطبان می‌آموزید، مغز سازمان شما محسوب می‌شود. وقتی با یک تیم بازاریابی دیجیتال به‌صورت برون‌سپاری و دورکاری فعالیت می‌کنید، تمام این اطلاعات و دانش را در اختیار او قرار خواهید داد. درصورتی‌که این اطلاعات به‌موقع و با فرمت مناسب در اختیار شما قرار نگیرد، ارزش‌افزوده کمی برای شما ایجادشده است.
ضمناً باید دقت داشته باشید که در صورت افشای این اطلاعات نزد رقبای شما، شما به‌شدت در فضای رقابتی متحمل هزینه خواهید شد.
انتخاب اشتباه تیم برای برون‌سپاری
معیارهای انتخاب یک تیم مناسب برای برون سپاری بازاریابی دیجیتال بسیار متنوع هستند. بااین‌حال همیشه این احتمال وجود دارد که در انتخاب تیم مناسب دچار اشتباه شوید و هزینه و زمانتان را به هدر بدهید. علاوه بر اینکه باید به این دقت کنید که تیمی که انتخاب می‌کنید با صنعت و بازار شما آشنایی داشته باشد، باید یک مدل صحیح قراردادی برنده برنده تعریف کنید تا بتوانید از برون‌سپاری بازاریابی دیجیتال بهره مناسب را ببرید.
راهکار ترکیبی
همان‌طور که تا اینجای مقاله متوجه شدید، هر یک از این دو روش، یعنی ایجاد تیم داخلی در سازمان و یا برون سپاری بازاریابی دیجیتال دارای معایب و مزایایی هستند. به دلیل وجود این چالش‌ها، بسیاری از کسب‌وکارها تصمیم می‌گیرند تا ترکیبی از این دو روش را به کار بگیرند، یعنی بخشی از بازاریابی‌شان را توسط تیم داخلی سامان دهند و بخشی را به تیم‌های خارج از سازمان برون‌سپاری کنند. تصویر زیر که در smart insight منتشرشده، نشان می‌دهد که فعالیت‌های مختلف بازاریابی دیجیتال در سازمان‌های مختلف با چه نسبتی داخل یا بیرون سازمان انجام می‌شوند:
توصیه کلی که می‌توان به‌صورت کلی و فارغ از صنعت و بازاری که کسب‌وکار در آن مشغول به فعالیت است، ارائه داد این است که بهتر است برنامه‌ریزی استراتژیک بازاریابی درون سازمان‌ها صورت گیرد. اگرچه پیدا کردن فرد مناسب که دارای شایستگی‌های موردنیاز برای بر عهده گرفتن مدیریت بازاریابی دیجیتال در سازمان باشد، کاری دشوار است ولی به نظر می‌رسد که سازمان‌ها بهتر است در این زمینه هزینه کنند تا بتوانند هوش تجاری ناشی از فعالیت‌های مختلف بازاریابی را درون سازمان نگه‌دارند. استفاده از مشاوران باتجربه برای آموزش دادن نیروی انسانی باعث کوتاه‌تر شدن منحنی یادگیری تیم خواهد شد. در خصوص سایر فعالیت‌های بازاریابی هم آن بخش‌هایی که شامل فعالیت‌های دائمی بازاریابی دیجیتال هستند و الزاماً کمپین محور نیستند، بهتر است داخل سازمان انجام شوند. این بخش‌ها روابط عمومی، بازاریابی محتوایی و مدیریت شبکه‌های اجتماعی هستند.
در مقابل بخش‌هایی که کمپین محور هستند و نیاز به مهارت‌های اختصاصی دارند، بهتر است برون‌سپاری شوند ازجمله: بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو، توسعه نرم‌افزار، تبلیغات دیجیتال، طراحی وب‌سایت، تبلیغات ادوردز و نوشتن مطالب در قالب‌های مختلف.
برای بهتر کردن این مقاله با ما همفکری کنید
لطفاً تجربه‌هایتان را درزمینهٔ برون سپاری بازاریابی دیجیتال در قالب کامنت برای ما بفرستید. انتقال تجربیات باعث می‌شود بتوانیم دید کامل‌تری نسبت به این موضوع پیدا کنیم و با کمک هم به راهکارهای بهتری دست پیدا کنیم.
منابع:
dontbeshy.com/the-benefits-of-outsourcing-to-a-digital-marketing-agency/
https://www.entrepreneur.com/article/286120
http://digitalmarketingphilippines.com/digital-marketing-for-business-in-house-or-outsource/
www.marketingresults.com.au/blog/2016/07/27/in-house-vs-outsourced-digital-marketing/
